Hem çok eski hem de yepyeni, düzeneği hem mekanik hem de düş gücüne bağlı, hem sabit geometrik bir alanla sınırlı hem de bileşimleri sınırsız, hem sürekli gelişen hem de kısır, hiçbir şeye götürmeyen bir düşünme, hiçbir şeyi hesaplamayan bir matematik, yapıtları olmayan bir sanat, maddesi olmayan bir mimari, bununla birlikte varlığıyla bütün kitap ve yapıtlardan daha dayanıklı olduğu su götürmez; bütün halklara ve bütün zamanlara ait olan tek oyun; can sıkıntısını öldürmesi, zihni açması, ruhu canlandırması için hangi tanrının onu yeryüzüne gönderdiğini kimse bilmez. Başlangıcı ve sonu nerededir?...

Ama bu kadar hızla elde edilen bir şöhret böyle boş bir başı nasıl döndürmesin ki?

Mutluluk olmadan, varlık olmadan, iktidar olmadan, gençlik olmadan, aşk olmadan yaşayamayacağını biliyordu; Fransa'ya hükmeden kadın olduktan sonra, burada bir köylü gibi yaşayamayacağını biliyordu.

İçi bomboştu, buz gibiydi, donmamak için zavallı, titreyen bedeninin sıcağa ihtiyaç duyduğunu hissediyordu. Ruhu çoktan ölmüştü, geriye öldürülecek yalnızca bedeni kalmıştı.

Çünkü tarihin akışı, zorlanmaktan hoşlanmaz, kahramanlarını kendisi seçer, ne kadar zorlasalar da davetsiz gelenleri hiç acımadan geri çevirir; kaderin arabasından düşen olursa onu artık yukarı çekmemek gerekir.

Gizemli, psikolojik şeylerin benim üzerimde adeta ürkütücü bir gücü vardır, ipuçlarını bulmak için neler vermem ki; tuhaf insanların yalnızca varlıkları bile onları tanımak için yanıp tutuşmama yeter, tıpkı bir kadının bir şeyi elde etmek için yanıp tutuşması gibi.

Başkaları söz konusu olunca insan her zaman mantıklı ve nesnel davranabiliyor.

Bu kadının odama girmesinin üzerinden henüz bir saat geçmeden bütün yaşamımı geride bırakıp bilinmeze doğru delice bir koşu tutturmuştum, Amok koşusu...

Doktor olmanın, bütün hastalıkların çaresini bilmenin -sizin bilgece ifade ettiğiniz gibi, yardım etmek görevini üstlenmenin- ama yine de ölen birinin başında çaresizce oturmanın, olacakları bilmenin ama yine de elinden bir şey gelmemesinin ne demek olduğunu bilir misiniz?

Yeryüzünde beni sorgulamayan, bana işkence yapmayan bir insan var mıydı gerçekten?