Deniz rüyalar gibi karanlık ve uyku gibi derindi.

Müdür Fazıl Bey'in en büyük derdi ön sırada oturan iyi aile çocuklarıyla yoksul öğrenci kalabalığı arasında uyum ve düzen sağlayıp okulda disiplini tesis etmekti. Bunun için, bayrak töreninde veciz bir şekilde ifade ettiği bir felsefe geliştirmişti : "iyi bir eğitim, zenginle fakirin farkını ortadan kaldırır!" Fazıl bey bu sözü ile fakir çocuklarına '' iyi okuyup okulu bitirirseniz siz de zengin olursunuz '' mu demek istiyordu? Yoksa '' iyi okursanız ne kadar fakir olduğunuz belli olmaz'' mı demek istiyordu? Mevlut anlayamamıştı.

Niyetinin ne olduğunu göstermeden KISMET'inin ne olduğunu bilemezsin..

... ve şehri sehir yapan şey de zaten kalabalık içinde insanın kafasındaki tuhaflığı saklayabilme imkanıydı.

"Hayatta insanın neye niyet ettiğini hissettirmesi yanlıştır."

Çünkü toplumların hayatını belirleyen önemli şeyler insanların birbirlerine benzeyen yanlarından değil benzemeyen yanlarından çıkıyordu.

"Üzüldüm ama cüce olduğum için üzülmüyorum," dedim. "İnsanlar elli beş yaşındaki bir cüceyle alay edebilecek kadar kötü oldukları için üzülüyorum asıl ben."

Senin bu uykun kimyasal bir olaydır, derdi Selâhattin, her şey gibi uyku da anlaşılabilir bir olaydır Fatma, bir gün suyun formülünün aş iki olduğunu buluverdikleri gibi uykunun formülünü de buluverecekler. Tabii bizim hımbıllar değil, gene ne yazık ki, Avrupalılar bulacak bunu ve o zaman kimse yorgunluğunu alsın diye bu gülünç pijamaları giyip, gereksiz çarşaflar ve senin çiçekli gülünç ve aptal yorganların arasına girip boş yere sabahı beklemeyecek. O zaman bir küçük şişeden bir bardak suya her akşam üç damla damlatıp içmek bizi deliksiz bir uykudan sabah yeni uyanıvermişiz gibi dipdiri ve taptaze yapmaya yetiverecek. O zaman bize kalan o uykusuz saatlerde neler neler yapabileceğimizi düşünebiliyor musun Fatma, düşünebiliyor musun o uykusuz saatleri?

Bazan da küçük bir evin açık perdelerinden içeri şöyle bir bakarken, böyle bir evde ileride Rayiha ile kendisinin yaşayacaklarını hayal eder, gelecek güzel zamanların düşlerini kurardı.

"Birisiyle göz göze gelirsin ve bütün hayatını onunla geçireceğini hissedersin ya..."