Yarı sömürge halinde bir köylü ve din devleti. Türkiye'de halkın 80'i köylerde, 20'si kasaba ve şehirlerde . Anadolu nüfusu 12-12.5 milyon. Her konuda kapitülasyonlar. Büyük bir dış borç. Hasta bir ekonomi. Bitik bir maliye. Cılız bir küçük sanayi. 4.000 km kadar demiryolu var ama bir metresi bile Türkiye'nin değil. Dört mevsim kullanılabilir karayolu yok denecek kadar az. Denizcilik acınacak durumda. Şeker ithal ediliyor. İstanbul için ekmeklik un Rusya'dan alınıyor. Elektrik yalnız İstanbul'un ve İzmir'in bazı semtlerinde var. Elbise düğmesi için bile dışarıya muhtacız. Sıtma, frengi, verem, trahom yaygın.3 milyon trahomlu var. 0-2 yaş grubu çocuklarda ölüm oranı 60. Kadrolu doktor sayısı 337. Diplomalı ebe sayısı 136. Bütün imparatorlukta sadece 158 ortaokul ve lise, bir tane medrese uzantısı üniversite bulunuyor. Lisede okuyan kız öğrenci sayısı 230. Okul yaşına gelmiş çocukların dörtte üçü için okul ve öğretmen yok. Okur yazar oranı erkeklerde yüzde 7 , kadınlarda binde 4. Eğitim içler acısı halde. Falaka lise son sınıfa kadar eğitim aracı. Güneydoğu Anadolu'da şeyh,bey,ağa düzeni geçerli. Köylü çoğunlukla topraksız.Yani çiftçi değil. Kadının hiçbir sosyal hayatı ve hakkı yok.Seçme, seçilme hakkı söz konusu değil. Ülke bir çok alanda ortaçağı, ortaçağın ilkelliğini yaşıyor. Hiçbir köyde temiz, sağlıklı bir hela düzeni bulunmuyor. Bitli ve uyuz olmak doğal bir durum. İşte Cumhuriyet'e, bazılarının özlem duyduğu Osmanlı'dan kalan miras bu.